Kim jesteśmy?

Serwis Otwórz Książkę jest prowadzony w ramach Platformy Otwartej Nauki (PON), działającej w Interdyscyplinarnym Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego (ICM UW).

Platforma Otwartej Nauki to ośrodek rozwoju otwartych zasobów naukowych, realizujący działania w zakresie otwartych modeli komunikacji naukowej i dystrybucji wiedzy. Podstawowym zadaniem PON jest zapewnienie instytucjom zewnętrznym kompleksowego wsparcia we wdrażaniu otwartego dostępu do treści naukowych na poziomie zasobów, infrastruktury, kwestii prawnych i promocji.

Co robimy?

W serwisie Otwórz Książkę gromadzimy i udostępniamy cyfrowe wersje prac naukowych polskich uczonych udostępnionych przez ich autorów lub/i wydawców. W skład kolekcji wchodzą przede wszystkim książki niedostępne już na rynku w wersji drukowanej, poszukiwane ze względu na wartość naukową i edukacyjną. Chcemy z pomocą nowych technologii zwiększyć dostępność publikacji naukowych, których niskie nakłady drukiem powodują, że korzysta się z nich rzadziej, niż wskazuje na to zapotrzebowanie.

Dlaczego warto udostępniać książki w internecie?

Barierą dla obiegu tekstów naukowych w Polsce są w dużej mierze ich niewielkie nakłady. Niedostępność pożytecznych książek jest przeszkodą w pracy zarówno naukowców, jak i studentów. Wersje cyfrowe publikacji naukowych pozwalają na tani i szybki dostęp do wiedzy szerokiej grupie czytelników. Wśród nich są także osoby, które żyjąc z daleka od ośrodków akademickich, naukowych księgarń i bibliotek, są często wykluczone z tradycyjnego obiegu wiedzy i informacji naukowych. Wówczas jedynym dostępnym im modelem dystrybucji unikatowych egzemplarzy wartościowej literatury naukowej pozostaje powielanie tekstów poprzez ich skanowanie czy kserowanie.

Na całym świecie powstają liczne inicjatywy mające na celu zwiększenie dostępu do wiedzy i swobody w korzystaniu z niej. Biblioteki digitalizują swoje zbiory, a wiele instytucji naukowych opowiada się za ideą otwartego dostępu do treści naukowych. Otwórz Książkę to realizacja idei otwartego dostępu w odniesieniu do książek naukowych wydawanych w Polsce.

Otwórzmy dostęp do wiedzy

Wielu autorów niepokoi udostępnianie tekstów w internecie, gdyż obawiają się nieautoryzowanego kopiowania bądź wręcz plagiatowania ich tekstów. Wychodzimy jednak z założenia, że zalety cyfryzacji dzieł naukowych wielokrotnie przewyższają potencjalne zagrożenia, zwłaszcza że podobne naruszenia i tak są nagminne wobec ich wersji drukowanych. Łatwość weryfikacji, którą umożliwia internet, może przyczynić się raczej do zmniejszenia skali tych naruszeń.

Wierzymy, że książki wydane przed laty drukiem mogą na nowo odżyć w postaci cyfrowej: zyskać nowych odbiorców, utrwalić swe znaczenie w procesie wymiany wiedzy i obiegu informacji. Z kolei dla autorów publikacja w sieci oznacza większą widoczność efektów ich pracy naukowej, co wpływa na wzrost cytowalności i naukowej reputacji.